Mościcki Ignacy

Mościcki Ignacy – ur. 1.12.1867 w Mierzanowie, zm. 2.10.1946 r. w Versoix. Chemik, wynalazca, budowniczy polskiego przemysłu chemicznego, prezydent Rzeczypospolitej. Studiował na Politechnice w Rydze, w Technical College w Finsbury i Patent Library. W młodości działał w Lidze Narodowej, w „Zecie”, współpracował z II Proletariatem. Zagrożony aresztowaniem w 1892 wyjechał do Anglii. W 1897 wyjechał do Szwajcarii, gdzie rozpoczął pracę na Uniwersytecie we Fryburgu. Wówczas zainteresował się problemem wiązania azotu z powietrza atmosferycznego. Rozwinął metodę utleniania azotu w łuku elektrycznym. Pierwsze eksperymentalne instalacje wytwarzające kwas azotowy jego metodą powstały we Fryburgu i w Vevey. Był też twórcą kondensatora wysokonapięciowego. Podczas prac nad kwasem azotowym opracował technologię syntezy cyjanowodoru, wkrótce wdrożoną do produkcji. W 1912 zaczął pracę na Politechnice Lwowskiej. Stworzył i wyposażył Instytut Elektrotechniczny. W okresie I wojny światowej rozpoczął budowę fabryki „Azot” w Barach k. Jaworzna. W 1919 r. założył Instytut Badań Naukowych i Technicznych „Metan” we Lwowie, wkrótce przekształcony w Chemiczny Instytut Badawczy, przeniesiony później do Warszawy. Pracował wówczas nad udoskonaleniem technologii wydobycia ropy i gazu. Opatentował metodę chlorowania węglowodorów zawierających metan, by zminimalizować zagrożenie eksplozją, metodę regeneracji zużytych olejów smarowych i sposób ekstrakcji wosku ziemnego. Najważniejszym wynalazkiem była metoda wydzielania wysokogatunkowej ropy z naturalnych emulsji wodnych, które dotąd zanieczyszczały cieki wodne. Opracował też proces frakcjonowania kondesacji stosowany w destylacji ropy (zastosowano go w USA i rafinerii w Jedliczach). Wiele technologii opracowanych przez Mościckiego wdrożono m.in. w kombinacie azotowym w Mościcach. W 07.1922 został dyrektorem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie. W 1926 r. wybrany prezydentem RP. Jako głowa państwa patronował polityce gospodarczej Eugeniusza Kwiatkowskiego, polityce morskiej, rozbudowie przemysłu chemicznego i zbrojeniowego. W nocy z 17/18.09. 1939 przedostał się do Rumunii. Internowany, 30.09.1939 złożył swój urząd. W 12.1939 wyjechał do Szwajcarii.

Źródła: H. Cepnik, Ignacy Mościcki. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Zarys życia i działalności, Warszawa 1932; H. Lichocka, Ignacy Mościcki, Radom 2011, taż, Ignacy Mościcki (1867-1946). Inżynier i wynalazca, Warszawa 2006; S. Łotysz, Polscy wynalazcy. Sylwetki 100 najznakomitszych polskich wynalazców, Bielsko-Biała 2018; L. Malinowski, Politycy Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939. Służba i życie prywatne, t.1, Toruń 1993; I. Mościcki, Autobiografia, red. M. M. Drozdowski, Warszawa 1993; S. Nowinowski, Prezydent Ignacy Mościcki, Warszawa 1994; S. Papée, Ignacy Mościcki, Lwów 1938; P. Wróbel, Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1992.